O liście ostrzeżeń publicznych prowadzonej przez KNF było głośno już jakiś czas temu. Wszystko za sprawą słynnej afery związanej z Amber Gold. Mimo to prowadziło ono dalej swoją działalność. W głowie może w tym momencie pojawić się pytanie: dlaczego nikt nie ostrzegł ich klientów? No właśnie…ostrzegł. Czym jest „Lista Ostrzeżeń Publicznych” prowadzona przez Komisję Nadzoru Finansowego? Dlaczego jej systematyczne sprawdzanie jest tak ważne? Wszystko wyjaśnimy Ci w tym artykule.

Co znajdziemy na liście KNF?

Na liście ostrzeżeń KNF znajdziemy podmioty, które są podejrzane o ciężkie naruszenia przepisów prawa, takie jak prowadzenie działalności finansowej bez zezwolenia. Są tam wypisane najważniejsze informacje identyfikujące podmiot, z którymi powinniśmy się zapoznać:

• nazwa podmiotu, w związku, z którego działalnością złożono zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
• numer identyfikujący podmiot (KRS, NIP lub REGON)
• właściwa prokuratura
• wzmianki o prawomocnych orzeczeniach wydanych w toku postępowania karnego
• informacje istotne

Należy jednak wiedzieć, że zawiadomienia składane przez KNF mogą tyczyć się jedynie fragmentu działalności, która jest prowadzona przez dany podmiot. Co to oznacza w praktyce? Bardzo często umieszczane są tam podmioty, które działają zgodnie z prawem, a tylko w wąskim zakresie naruszają przepisy prawa. Dlaczego to jest tak istotne? Ponieważ podmiot, który przekracza uprawnienia lub działa bez zezwolenie nie przeszedł odpowiedniej procedury sprawdzającej oraz prawdopodobnie nie spełnia wszystkich wymogów, jakie prawo nakłada na wszystkie podmioty działające w poszczególnych sektorach kontrolowanych przez KNF. Nie należy panicznie bać się, jeśli „mamy coś wspólnego” z nim (współpraca, korzystanie z usług), a sprawdzić, czy dany fragment, segment działalności realnie wpływa na nasz interes. Złożenie zawiadomienia przez KNF o fragmencie działalności nie przekreśla legalności jej działań w pozostałych obszarach.

To dotyczy również Ciebie!

Informacje są na bieżąco aktualizowane, a więc istotne jest śledzenie ich na stronie. Komisja Nadzoru Finansowego weryfikuje sygnały o potencjalnych nieprawidłowościach. Lista ostrzeżeń prowadzona przez KNF ma zarówno informować, jak i ostrzegać, nie bez powodu nazywana jest „czarną listą”. Jest to wyraźny sygnał dla ludzi, by unikali lub zachowali dużą ostrożność w kwestii współpracy z tymi podmiotami, a przede wszystkim nie kupowali usług które obejmuje wpis na listę. Należ pamiętać, że każdy nowy wpis z mocy prawa oznacza złożenie przez KNF zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez ten podmiot. Dlatego do czasu wyjaśnienia kwestii objętych zawiadomieniem powinniśmy powstrzymać się od korzystania z usług, które mogą być dla nas niekorzystne. Wielu z nas prowadzi swój biznes, współpracuje z różnego rodzaju firmami, bądź korzysta z ich usług, dlatego właśnie tak szalenie ważne jest, by na na bieżąco śledzić taką listę. Będziecie mogli uchronić się wtedy przed firmami, które mogą okazać się niegodne waszego zaufania. Poniżej podam dwa przykłady kiedy to wpisane przedsiębiorstwa tylko częściowo działały poza posiadanym zezwoleniem.

Idea Bank na „czarnej liście”

Czasami zdarza się, że na liście pojawiają się nawet banki. Tak było w przypadku Idea Banku, klienci nie mieli powodów, by obawiać się o oszczędności na swoich kontach. To, że Idea Bank znalazł się na „czarnej liście”, wcale nie było równoznaczne z tym, że pieniądze klientów były zagrożone. Fakt, że zaistniał on w w tym niechlubnym spisie, dotyczy czynności wykonywanych przez bank w latach 2016 – 2018 w zakresie aktywności na rynku kapitałowym bez posiadania odpowiednich zezwoleń KNF. Idea Bank od sierpnia 2016 r. do października 2017 r. oferował instrumenty finansowe, a także udzielał doradztwa inwestycyjnego (od września 2016 r. do marca 2018 r). Wymienione działania nie leżą w działalności bankowej, co więcej – nie są związane z udzielaniem kredytów, ani przyjmowaniem depozytów. Idea Bank regulował swoje zobowiązania wobec klientów i zapewniał w tamtym czasie (rok 2018), że wpisanie na listę KNF nie ma znaczenie w kontekście sytuacji aktualnej. Sam bank odniósł się do informacji pojawiających się w mediach, które niepokoiły wiele osób, wydając stosowne oświadczenie:
„Należy wskazać, że zawiadomienie KNF dotyczy niektórych aktywności Idea Banku na rynku kapitałowym. Oznacza to, (…) że podejrzenie naruszenia leży poza działalnością bankową. Dotyczy ono zdarzeń mających miejsce w przeszłości, które nie mają żadnego związku z bieżącą operacyjną działalnością Idea Banku”.

T- Mobile niewinny?

Na liście ostrzeżeń publicznych Komisji nadzoru Finansowego swego czasu widniał również T-Mobile – operator sieci komórkowej. Widniał – tak, chodzi o czas przeszły, ponieważ został on usunięty z tego spisu, co było efektem umorzenia postępowania przez prokuraturę. Telecom została tam umieszczona z powodu prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, rzekomo oferowali oni swoim klientom usługę „Bezpieczne urządzenie” – miała ona na celu zabezpieczenie ich w przypadku zniszczenia, uszkodzenia lub skradzenia urządzenia. Problem polegał jednak na tym, że nie mieli oni potrzebnego zezwolenia, by wykonywać działalność ubezpieczeniową. Pamiętajmy, że na listę ostrzeżeń publicznych trafiają podmioty, w których kwestii Komisja Nadzoru Finansowego składa do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – słowo „podejrzeniu” jest tutaj kluczowe.

Afera z Amber Gold

Nie zawsze wpisy są po pewnym czasie usuwane bez większych konsekwencji dla klientów i podmiotów wpisanych na listę. W 2009 roku powstała firma, która miała inwestować w złoto oraz inne kruszce, swoich klientów zaś przyciągnęła nierealnym wręcz oprocentowaniem. Tym razem wpis dotyczył całej spółki. Wówczas mało kto interesował się listą tworzoną przez KNF, ale każdy kto ją znał wiedział, że inwestowanie w złoto za pośrednictwem tego podmiotu jest bardzo ryzykowne.
Jeśli chodzi o podmiot Amber Gold – nadal znajdziemy go na liście ostrzeżeń publicznych prowadzony przez KNF. Zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa zostało złożone z art. 171 ust. 1–3 ustawy prawa bankowego w związku z wykonywaniem czynności bankowych, w szczególności chodziło o przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem, bez zezwolenia KNF. Każdy bank legalnie zarejestrowany musi spełniać szereg wymogów, w tym odpowiednio zarządzać ryzykiem i gromadzić rezerwy finansowe . Komisja Nadzoru Finansowego w grudniu 2009 r. złożyła doniesienie do prokuratury. Powodem było podejrzenie prowadzenia przez Amber Gold działalności bankowej bez posiadania odpowiednich zezwoleń. Prokuratura Rejonowa Gdańsk-Wrzeszcz jednak odmówiła wszczęcia śledztwa. Co stało się później? 13 sierpnia 2012 r. Amber Gold ogłosiła likwidację, nie wypłacając swoim klientom powierzonych im ani pieniędzy, ani odsetek.

Ostatnimi czasy…

Ostatnio na liście pojawił się także Marshal Lion Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie – podmiot ten został wpisany, ponieważ jest podejrzewany o wykonywanie czynności bankowych, w szczególności przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem, bez zezwolenia KNF. Dokładnie to samo, z czym mieliśmy do czynienia w sprawie Amber Gold. Do listy ostrzeżeń publicznych niedawno dopisano również Prometheus Ltd. z siedzibą w Beachmont Kingstown, Saint Vincent and the Grenadines (działający pod marką handlową DowMarkets, właściciel platformy dowmarkets.com (stan na czerwiec 2020r.)

Jeśli firma trafia na listę ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego, musi mieć to jakiś powód i powinno zapalić nam w głowie czerwoną lampkę – być wyraźnym ostrzeżeniem przed współpracą z danym podmiotem, bądź korzystaniem z jego usług. Taki wpis oznacza, że ten podmiot może działać niezgodnie z prawem i że może być on podejrzewany o popełnienie przestępstwa. Dla własnego bezpieczeństwa, ale również komfortu psychicznego – warto raz na jakiś czas wchodzić na tę „czarną listę” i sprawdzać jej aktualizację. Może nas to w znacznym stopniu uchronić przed oszustwem i innymi niepożądanymi, przykrymi konsekwencjami.